ANALYSE – Via het internet zijn veel afbeeldingen beschikbaar. Zo ook van Sinterklaas. Mag je een dergelijke afbeelding gebruiken voor commerciële doeleinden?
De rechter moest zich daarover buigen en oordelen of een afbeelding die was gebruikt voor een design voor cadeaupapier, door de beugel kon.
De eiseres in deze zaak is werkzaam als professioneel illustratrice en ontwerpster en heeft voor lesmateriaal van Teleac/NOT (nu NTR) een afbeelding van Sinterklaas gemaakt op een paard.
De gedaagde is een producent van onder meer cadeaupapier en biedt haar producten online aan. De advocaat van de gedaagde heeft ook het designbureau dat de designs voor het cadeaupapier had ontworpen bij de procedure betrokken.
Afbeelding Sinterklaas: inbreuk op auteursrechten
De producent heeft in 2011 voor haar assortiment cadeaupapier van Sinterklaas online verkocht met drie designs, waarin steeds een identieke afbeelding van Sinterklaas op een paard was opgenomen.
De illustratrice heeft bij het vaststellen van het gebruiken van haar afbeelding de producent en ook het designbureau aangeschreven over het gebruik van de afbeelding. Door het designbureau is toen aangegeven dat het gebruik niet had gemogen, maar dat nader onderzoek naar de rechten op de afbeelding tot niets hadden geleid.
Nadat onderlinge gesprekken niet tot een oplossing hadden geleid, moest de rechter zich over de kwestie buigen. De rechter stelt eerst vast of op de bewuste afbeelding auteursrechten rusten van eiseres.
Volgens de rechter zijn de elementen van de afbeelding ieder afzonderlijk niet bijzonder te noemen en zelfs triviaal, maar de combinatie van de elementen geeft de afbeelding toch een voldoende eigen gezicht. Aan het werk kan daarmee een eigen oorspronkelijk karakter en het persoonlijk stempel van de maker worden toegekend.
De afbeelding geniet dan ook auteursrechtelijke bescherming.
Wat is het totaalindrukken-criterium?
De vraag of vervolgens sprake is van auteursrechtinbreuk moet worden beoordeeld aan de hand van het totaalindrukken-criterium.
Daarbij gaat het erom in welke mate de auteursrechtelijk beschermde trekken van de afbeelding zijn gebruikt in de designs. Bij deze vergelijking van totaalindrukken zijn de auteursrechtelijk beschermde trekken bepalend, maar mogen de onbeschermde elementen niet worden weggedacht.
De voorzieningenrechter vergelijkt het cadeaupapier met de afbeelding en ziet dat de afbeelding één op één is overgenomen en daarmee dezelfde totaalindruk wekt.
Het verschil dat de afbeelding ook gespiegeld is afgebeeld en dat er naast de afbeelding ook andere afbeeldingen zijn afgedrukt op het cadeaupapier doet volgens de rechter geen afbreuk aan de identieke totaalindruk.
De rechter wijst dan ook een verbod en schadevergoeding toe aan eiseres alsook een volledige proceskostenvergoeding.
De producent kan op haar beurt hetgeen waartoe zij is veroordeeld verhalen op het designbureau.
Wijze les van deze uitspraak is dan ook dat het overnemen van afbeeldingen van het internet niet zonder consequenties is. In Sinterklaas-termen: "Wie stout is krijgt de roe."
Manita Hamberg is sinds 2007 advocaat in Amsterdam en adviseert, onderhandelt en procedeert op het gebied van het brede ondernemingsrecht, waaronder het contracten- en verbintenissenrecht, en op gebied van het intellectueel eigendomsrecht (IE), ICT recht en incasso.